Η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια και σταδιακά εξελισσόμενη παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια της οστικής μάζας του σκελετού και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής του οστίτη ιστού, που έχει σαν συνέπεια την ελάττωση της μηχανικής αντοχής των οστών. Η κύρια κλινική εκδήλωση είναι τα κατάγματα.
Η διάγνωση της νόσου στηρίζεται στον προσδιορισμό της οστικής πυκνότητας (BMD) με απορροφησιομετρία διπλής ενεργειακής δέσμης φωτονίων-Χ (DXA).
Τo ιστορικό, η κλινική εξέταση και ο εργαστηριακός έλεγχος είναι απαραίτητα για την αξιολόγηση των ασθενών με αρχική διάγνωση οστεοπόρωσης για τη θεραπευτική προσέγγιση.
Εκτός από τη μέτρηση οστικής πυκνότητας άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες για κάταγμα είναι η μέγιστη οστική πυκνότητα που επιτεύχθηκε μέχρι την ηλικία των 30 χρόνων, η κληρονομικότητα, η πρόωρη εμμηνόπαυση, η διαιτητική πρόσληψη και ο βαθμός απορρόφησης ασβεστίου και βιταμίνης D, η άσκηση, η συνύπαρξη ασθενειών και η λήψη φαρμάκων. Προσοχή πρέπει να δίδεται και στους παράγοντες κινδύνου για πτώση όπου συγκαταλέγονται η διαταραχή της όρασης, η μειωμένη μυϊκή ισχύς και ισορροπία, η συνέργεια διαφόρων φαρμάκων κ.α.
Οι παράγοντες κινδύνου δρουν αθροιστικά.
Επομένως για την πρόληψη των πτώσεων και των καταγμάτων συνιστάται:
- Συμμετοχή σε χρόνια προγράμματα άσκησης με σκοπό την βελτίωση της ισορροπίας, τον νευρομυϊκό συντονισμό, τη μυϊκή δύναμη, τον χρόνο αντίδρασης στο εξωτερικό ερέθισμα, την προστατευτική δράση κατά τη πτώση.
- Έλεγχος και ρύθμιση των ψυχοφαρμάκων για τη βελτίωση της αντίδρασης στα εξωτερικά ερεθίσματα.
- Έλεγχος και ρύθμιση όρασης και ακοής.
- Εργοθεραπευτικές παρεμβάσεις στο περιβάλλον διαβίωσης ηλικιωμένων ατόμων όπως απομάκρυνση επίπλων και ταπήτων που εμποδίζουν την κυκλοφορία στο χώρο, τοποθέτηση αντιολισθητικών ταινιών στις σκάλες, φωτισμός κατά τη διάρκεια της νύχτας κ.α.
- Διατροφή πλούσια σε ασβέστιο, και εφ’ όσον χρειαστεί συμπληρώματα διατροφής για τη πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D. Αποφυγή καπνίσματος, αλκοόλ, λήψη πέραν των δύο καφέδων την ημέρα.
- Φαρμακευτική αγωγή: επιλέγεται από τον θεράποντα ειδικό ιατρό και εξατομικεύεται αναλόγως της μέτρησης οστικής πυκνότητας, της συνύπαρξης άλλων παραγόντων για ταχεία οστική απώλεια, της κληρονομικότητας, της ηλικίας, της συνοσηρότητας, της λήψης άλλων φαρμάκων και της συνεργασίας του ασθενούς.
